اقتصاد دانش بنیان

شرکتهاي دانش بنیان فعال در حوزه کشاورزي کم نيستند. يکي از موفقترين شرکتها در اين حوزه، شرکت دانش بنیان «نگين بذر پارس» در شهرستان خمين، واقع در استان مرکزي است. اين شرکت موفق شد که در سال 95 به عنوان برترين شرکت دانش بنیان ملي در بخش کشاورزي شناخته شود.

مليحه کوچکي مطلق، مديرعامل اين شرکت، در گفت و گو با دانش بنیان تاکيد دارد که فعاليت دانش بنیاني در حوزه کشاورزي ميتواند به دلايل مختلف بسيار سودآور و موفق باشد، اما بايد ظرفيتهاي اين حوزه به دانش آموختگان معرفي شود و از فعاليت دانش بنیاني در اين حوزه نيز حمايت به عمل آيد. گفت و گوي دانش بنیان با اين دانشآموخته کارآفرين را از نظر ميگذرانيد.

کمي از فعاليت شرکت دانش بنیان «نگين بذر پارس» برايمان بگوييد.

شرکت ما در زمينه توليد بذر اصلاح شده انواع لوبيا در طبقات بذري سوپر اليت، اليت و گواهيشده فعاليت دارد. از سال 94 دانش بنیان شده ايم و براي پنج نفر تماموقت و 20 نفر به صورت پارهوقت اشتغالزايي داشتهايم. به دليل نياز بخش زراعي به بذرهاي اصلاحشده و کيفيت بسيار خوب محصول توليدي شرکت، داراي بازاري خوب با قابليت توسعه بيشتر هستيم.

 فکر ميکنيد در کدام يک از بخشهاي خدمات، صنعت و کشاورزي پتانسيل بيشتري براي درآمدزايي، اشتغال و به طور کلي ايجاد شرکتهاي دانش بنیان وجود دارد؟

به نظرم دو بخش صنعت و کشاورزي از پتانسيل بيشتري در اين موارد برخوردارند. بخش صنايع به واسطه ارتباطات نسبتا قويتر درونبخشي در مقايسه با ساير بخشها قابليت بيشتري در افزايش توليد ملي و در نتيجه رشد اقتصادي کشور دارد. بخش کشاورزي نيز يکي از دو بخش کليدي کشور است که توانايي خوبي در تحريک توليدات و افزايش اشتغال در ساير بخشها دارد. همچنين توسعه صنايع وابسته به کشاورزي ميتواند موجب تسريع روند توسعه و رشد بخش کشاورزي شود.

 چرا فعاليت دانش بنیان در حوزه کشاورزي را برگزيديد؟

توليد بذر به خودي خود يک صنعت است که بستر و کارگاه اصلي آن در حوزه کشاورزي است. مهمترين دليل ما وجود خلاء در اين زمينه و احساس نياز بخش به بذر اصلاحشده حبوبات بود. البته رشته دانشگاهيام که مرتبط با اين حوزه است و علاقه به فعاليت در اين زمينه نيز موثر بوده است.

 چطور به اين نتيجه رسيديد که فعاليت دانش بنیان در حوزه کشاورزي ميتواند درآمدزايي داشته باشد؟

ايران يکي از کشورهايي است که در زمينه کشاورزي داراي تاريخ طولاني است و از نظر جغرافيايي و همچنين آب و هوا مستعد کشاورزي بوده است. وجود اراضي مستعد کشاورزي، اقليمهاي متنوع آب و هوايي، برخورداري از نيروي انساني مجرب در زمينه توليد بسياري از محصولات کشاورزي و نياز سالانه حدود 15 هزار تن بذر انواع لوبيا در کشور براي توليد اين محصول با اهميت از جمله دلايل پيشرفت و درآمدزايي اين حوزه در ايران است.

 چه پتانسيلهاي دانش بنیاني در حوزه کشاورزي چشمگير است؟

بخش کشاورزي در روند رشد توسعه اقتصادي کشور نقشهاي متعددي بر عهده دارد که از جمله مهمترين آنها ميتوان به تامين مواد خام اوليه مورد نياز صنايع بالادستي، مصرف توليدات ساير بخشهاي صنعتي از قبيل کودها و سموم شيميايي و ماشينآلات کشاورزي اشاره کرد. علاوه بر اين، سلامت و امنيت غذايي کشور به طور مستقيم به توليدات بخش کشاورزي وابسته است و هرگونه اختلالي در روند توليد اين بخش ميتواند به طور مستقيم، امنيت غذايي، اقتصادي، اجتماعي و حتي سياسي کشور را تهديد کند. همه اينها ميتواند ايده راهاندازي يک شرکت دانش بنیان در حوزه کشاورزي باشد. فعاليت دانش بنیان در حوزه کشاورزي ميتواند بسيار سودآور و پربازده باشد.

 عمده مشکلاتي که شرکتهاي دانش بنیان در کشور با آن دست به گريبان هستند، چيست؟

کمبود منابع مالي در طي پروسه توليد و فرآوري محصول، لزوم حمايت بيشتر دولت و پرداخت آسان و ارزانتر تسهيلات در قالب صندوقهاي سرمايه گذاري آگاه به بنگاه هاي توليدي و اقتصاد دانش بنیان را ميطلبد. وامهاي با بهره بانکي بالا يکي ديگر از مشکلات شرکتهاي دانش بنیان است. از آنجايي که معمولا شرکتهاي دانش بنیان بخش مهمي از سرمايه خود را از طريق وامهاي بانکي تامين ميکنند، بهره بالاي بانکي ميتواند يکي از عوامل اصلي کندي رشد شرکتهاي دانش بنیان شود.

مشکلات عديده حقوقي، بيمهاي و مالياتي شرکتهاي دانش بنیان نيز از چالشهاي ديگر است. همچنين بالا بودن هزينه هاي تبليغات به عاملي براي عدم تبليغات صحيح و کافي محصولات دانش بنیان تبديل شده است. بروکراسي دستوپاگير و طاقتفرساي اداري در اکثر سازمانها و ارگانهاي مرتبط با فعاليت شرکتهاي دانش بنیان نيز آزاردهنده است، اما با وجود اين مشکلات اعتقاد دارم که بازار آينده سرمايه متعلق به شرکتهاي دانش بنیان خواهد بود.

منبع: مجله دانش بنیان